Noem geen namen - Astrid Sy

Noem geen namen is een boek dat ik al langere tijd wilde lezen en eenmaal in handen, las ik het in een dag uit. Het verhaal is indrukwekkend en meeslepend. De moed en kracht van de mensen die zich verzetten en op die manier zoveel mogelijk mensen hebben geholpen is bewonderingswaardig.

Wat me aanspreekt in Noem geen namen is dat Sy zowel de medewerkers van de Crèche als de studenten die de kinderen van hen overnamen belicht. De helpers wisten zo min mogelijk van elkaar maar werkten wel ijzersterk samen om zoveel mogelijk kinderen weg te krijgen en onder te brengen bij gastgezinnen. Hun moed en handelen zijn zeer indrukwekkend.

Rosa werkt als kindverzorgster in de Crèche. Ze staat in tweestrijd wanneer ze ervoor kiest om in de Crèche te verblijven wanneer ze daar nodig is, en niet bij haar familie. Ze maakt volwassen keuzes die haast onmenselijk zijn en moet omgaan met verlies terwijl ze haar hoop niet mag verliezen.

Kaat wordt ook in korte tijd volwassen. Ze rolt in het verzet waar ze een stuk dapperder is dan ze zichzelf toedicht. Na zo’n driekwart van het boek maakt Sy grotere tijdssprongen waarin verdriet, moed, hartverscheurende taferelen en kracht door elkaar heen lopen.

Het nadeel van de beide kanten belichten is wel dat beide ‘organisaties’ een beetje oppervlakkig belicht worden. Er is niet de ruimte om er diep in te duiken. Wel is het Sy gelukt om recht te doen aan zowel de Crèche als de studenten verzetsgroepen en een goed beeld te geven. Dat is knap want ik kan me voorstellen dat er nog zoveel meer te vertellen is, maar dat je keuzes moet maken om het verhaal goed neer te zetten.

Hoewel het verhaal waargebeurd is, zijn verschillende personages en situaties verzonnen, maar wel gebaseerd op de werkelijkheid. Achterin legt Sy uit welke personen model hebben gestaan voor personages en ook wie ze voor dit boek heeft gesproken. Ook de namenlijst en de lijst met woorden achterin het boek zijn prettig voor het overzicht en de uitleg.

Dankzij het afrondende einde dat Sy heeft geschreven komen alle lijntjes bijelkaar. Er worden herinneringen opgehaald, verlies wordt gedragen en een manier om door te gaan met leven wordt gezocht.

Het boek is nog eens extra aangrijpend omdat je weet dat, ondanks een aantal verzonnen dingen, het gros toch echt gebeurd is. Het is onvoorstelbaar hoe mensen elkaar dit aan konden doen en het is waardevol dat Sy dit verhaal toegankelijk heeft gemaakt voor jongeren. De oorlog wordt meer dan een begrip, er komen gezichten en persoonlijke verhalen bij.
Het taalgebruik is toegankelijk en de personages zijn herkenbaar omdat ze niet alleen maar moedige helden zijn, maar ook nog steeds jongeren die lachen, huilen, dansen en verliefd worden.

Dit alles gezegd hebbende vind ik het belangrijk om te benadrukken dat het boek zeker niet alleen geschikt is voor jongeren. Ik vind het boek ook voor volwassenen een absolute aanrader.